Wie geen schrik heeft van wat schedels en beenderen, en vooral de ziel van een stad wil leren kennen, moet tijdens een citytrip naar Napels zeker een bezoek brengen aan de Cimitero delle Fontanelle, oftewel “de begraafplaats van Fontanelle”.
De plek is vooral bekend voor de macabere cultus van de “anime pezzentelle”, waarover je in deze blogpost meer zal kunnen lezen… (kwestie van de spanning er wat in te houden).
Een beetje geschiedenis
De Cimitero delle Fontanelle is gevestigd in een plek met natuurlijke grotten, mijnen en oude Griekse en Romeinse tunnels. De naam “Fontanelle” verwijst naar de natuurlijke waterbronnen die hier vroeger geweest zouden zijn.
Net zoals bij Napoli Sotteranea zijn de tunnels ontstaan toen de Oude Grieken nood hadden aan nieuw bouwmateriaal bij de verdere uitbouw van de stad. Hun opvolgers, de Romeinen, creëerden nog meer gangen en tunnels, toen ze aquaducten groeven in de heuvels om Napels te voorzien van water.
In totaal zou de oppervlakte van de gangen zo’n 30 000 m2 bedragen! Ruim 3000 m2 wordt nu ingenomen door de begraafplaats.
In 1656 werd de stad getroffen door de pest die naar schatting 300.000 mensenlevens eiste. Veel slachtoffers werden anoniem begraven in de Cimitero delle Fontanelle. In 1836 werd de site opnieuw ingezet als begraafplaats toen een zware cholera-epidemie de regio teisterde. Het zijn echter vooral de armsten, die geen geld hadden om een eigen begraafplek te kopen, die hier in grote getale werden begraven of opgeborgen.
Eind 19de eeuw zou een geleerde ruim 8 miljoen (!) beenderen in de begraafplaats geteld hebben. Tegenwoordig staat de teller op zo’n 40.000, al zouden er onder de huidige vloer nog lagen van 4 meter dik vol botten zitten, netjes gerangschikt. Niemand die het goed weet, precies.
Wat wel zeker is, is dat vanaf 1872 de schedels en beenderen werden gecatalogeerd, en de Cimitero delle Fontanelle toen ook bezocht kon worden door het grote publiek.
De cultus van de “anime pezzentelle”
In de loop van de 19de eeuw ontstond het idee dat de Cimitero delle Fontanelle een plek was vol “verloren zielen” of “anime pezzentelle”. Omdat de meeste mensen hier anoniem begraven zijn, zonder volwaardig begrafenisritueel, zouden hun zielen blijven ronddwalen in de gangen en cryptes van de Cimitero delle Fontanelle. Zonder “echte begrafenis” kunnen ze immers niet verderreizen naar het hiernamaals.
Naar aanleiding hiervan ontstond er een bizarre cultus, waarbij (vooral) vrouwen uit Napels schedels begonnen te “adopteren”. De schedel werd schoongemaakt en versierd, kreeg een naam (aan de volgeling gegeven in een droom), en werd een volwaardig lid van de familie. Het idee hierachter was dat als je zorg draagt voor een arme overledene, deze overledene misschien ook wel zorg voor jou zal dragen, en en passant misschien wel enkele van je wensen in vervulling brengt.
De cultus was vooral sterk tijdens de Tweede Wereldoorlog en in de vroege naoorlogse periode. Niet geheel toevallig in tijden van veel ellende en verdriet.
In 1969 kreeg de katholieke kerk genoeg van deze bizarre verering, en werd de Cimitero delle Fontanelle gesloten, om zo de obsessie voor de skeletten en schedels te stoppen, want dit werd als heidens beschouwd. Pas sinds 2010 kan de begraafplaats weer bezocht worden. En er worden nog altijd schedels vereerd.
Koop je ticket online en vermijd de wachtrij
Zou jij de Cimitero delle Fontanelle bezoeken?
Praktische info Cimitero delle Fontanelle en Napels
- Toegang tot Cimitero delle Fontanelle is gratis. Wil je echter het meeste uit je bezoek halen, dan raad ik een aan om een begeleide rondleiding te boeken. Alleen zo krijg je ook de verhalen achter deze bijzondere plek te horen.
- Ik verbleef in Napels in Carafa Suite, een wat doe-het-zelf B&B waar we een eigen studiootje ter beschikking hadden. Centraal gelegen, goed bed, maar ontbijt is maar zo-zo en de Wi-Fi no-no. Globaal prijs-kwaliteit echter wel ok.
- Deze blogpost maakt deel uit van een rondreis van 9 dagen doorheen de ruime regio rond Napels. Lees hier mijn uitgestippelde reisroute.
- Ik heb voor reisroutes.be een praktische reisgids geschreven. Anders dan traditionele reisgidsen vertrekt deze digitale publicatie van een concreet uitgewerkte rondreis die je naar bekende en bijzondere plekken brengt. Je kan hier een deel gratis downloaden, met onder meer een stadswandeling van Napels. Voor 10 euro heb je de volledige gids (72 bladzijden A4, na aankoop meteen te downloaden).
Reisgidsen voor Napels
Pin dit bericht voor later
Koop je via bovenstaande links, dan krijg ik op het bedrag een kleine commissie. Dit heeft geen enkele invloed op de prijs voor jou als koper, maar steunt mij wat bij het onderhoud van de site :-). Dank je wel!
